Casestudie II. De gedeelde-dood-ervaring
Studie naar het bijzondere fenomeen van de zogeheten gedeelde-dood-ervaring, afgekort GDE, waarbij in principe gezonde mensen samen met een terminale persoon eenzelfde mystieke ervaring ondergaan.
Terwijl over de nabij-de-dood-ervaring al één ander bekend is, geldt dat in veel mindere mate voor de gedeelde-dood-ervaring. Toch is die laatste ervaring wellicht minstens zo fascinerend als de eerste. Over de gedeelde-dood-ervaring schrijft de Amerikaanse pionier op het onderzoek naar bijna-dood-ervaringen Raymond Moody de volgende passages:
“Sceptici gaan ervan uit dat BDE’s veroorzaakt worden door uitval van de hersenen, die op het moment van sterven ophouden met functioneren – veel meer dan dat zou het niet zijn. Deze theorie, die ook wel de hypothese van het stervende brein wordt genoemd, stelt dat de verschijnselen van een BDE gewoon hallucinaties zijn die door onze hersenen worden opgeroepen op het moment dat ze bijna ophouden met functioneren. Maar stel nu dat je zo’n ervaring hebt terwijl je níét op sterven ligt? Wat als je het gevoel hebt dat je uittreedt, overleden familieleden ziet, door een mysterieuze tunnel gaat en een levensterugblik ziet terwijl je níét op het randje van de dood verkeert? Wat heeft het te betekenen als je in een blakende gezondheid bent en toch al die dingen ervaart?” (Moody & Perry, Een blik in de eeuwigheid, p. 76)
“Als je het oppervlakkig bekijkt, zouden BDE’s veroorzaakt kunnen worden door een elektrochemische chaos in de hersenen. GDE’s zijn echter een heel andere kwestie, want daarbij gaat het om mensen die aanwezig zijn bij iemands overlijden, die getuige zijn van bepaalde elementen die duidelijk en in belangrijke mate overeenkomen met die van een BDE. Toch zijn die mensen zelf op dat moment niet stervende en zelfs niet ziek – wat overduidelijk roet in het eten gooit voor de standaardmanier waarop er over deze uitermate belangrijke kwestie wordt gediscussieerd.” (Moody & Perry, Een blik in de eeuwigheid, p. 80-81)
Onderzoek naar GDE’s zou de bewijskracht van de totaliteitservaring kunnen versterken! De verklaring dat het aftakelende brein de producent is van dergelijke mystieke ervaringen – door atheïsten en andere sceptici regelmatig aangevoerd – wordt bij GDE’s immers aan-zienlijk minder waarschijnlijk dan bij een NDE, waar de persoon in kwestie inderdaad vaak stervende is. GDE’ers daarentegen zijn doorgaans springlevend en kerngezond.
Psychotherapeut William Peters, tevens oprichter (in 2011) van het Shared Crossing Project, lijkt de eerste te zijn die, samen met enkele teamleden, het onderzoek van Moody naar de GDE wilt voortzetten. Men wil mensen bewust maken van de realliteit van de GDE en erover onderwijzen. Volgens Peters en diens collega’s heeft de GDE een trans-formerende en helende impact op de mensen die haar ondergaan. Op hun website lezen we: “We apply the insight and wisdom of shared crossings to positively transform lives (and deaths!) through our innovative education programs for the general public and end-of-life professionals. We also conduct research, build community and support people wherever they are in relation to aging, decline, and death.” De missie van het Shared Crossing Project is “to positively transform relationships to death and dying through education and raising awareness about shared crossings and their healing benefits. We aim to bring people together in community to support open exploration and discussion of this important topic in a safe place.”
Van Peters verscheen in 2022 het boek At Heaven’s Door. What Shared Journeys to the Afterlife Teach About Dying Well and Living Better, een baanbrekende studie waarin allerlei GDE-gevallen wetenschappelijk zijn onderzocht. Dat boek is inmiddels in het Nederlands vertaald als Op de drempel van het oneindige. Gedeelde-doodervaringen: hoe mensen de dood van hun geliefde meebeleven. Het Shared Crossing Project is duidelijk een initiatief dat aansluit bij de missie en visie van de Maieutics School, zij het dat die laatste school een meer filosofische en daarmee bredere aanpak voorstaat. De Maieutics School beperkt zich niet tot de gedeelde-dood-ervaring, maar neemt de twijfel- en totaliteitservaring tot uitgangspunten. Van daaruit wil zij de maatschappij op talloze gebieden onderzoeken en hervormen.